Próba i rodzaje złota
Co to jest próba złota? Co oznacza próba złota? Jaką próbę złota wybrać? Czym różni się próba złota? Jakie są próby złota? Jaka jest najlepsza próba złota? Na te i inne pytania znajdą Państwo odpowiedź w poniższym poradniku.
Czym jest próba złota?
Próba złota określa zawartość czystego złota w stopie. Czyste złoto jest bardzo miękkie i nie jest praktycznym materiałem do wykonywania biżuterii. Dlatego w wyrobach jubilerskich stosuje się stopy złota z innymi metalami, które sprawiają, że biżuteria ma większą odporność mechaniczną. Dodatkowo, mieszając złoto z innymi metalami możemy uzyskać inne jego barwy.
Co oznacza próba złota?
W celu standaryzacji wyrobów zostały wprowadzone określone próby złota. Dodatkowo ilość złota w stopie można określić w karatach, gdzie 1 karat to 1/24 zawartości wagowej złota w stopie.
8K – próba 333 – zawartość złota 33,3%
9K – próba 375 – zawartość złota 3,75%
10K – próba 417– zawartość złota 41,7%
12K – próba 500 – zawartość złota 50%
14K – próba 585 – zawartość złota 58,5%
18K – próba 750 – zawartość złota 75%
22K – próba 916 – zawartość złota 91,6%
23K – próba 958 – zawartość złota 95,8%
24K – próba 1000 – zawartość złota 100%
(100% jest wartością teoretyczną, w praktyce oznaczane są wyroby np. monety które zawierają do 99,999% złota, a sama próba również często określana jest jako 999)
33,3%
Złoto próby 8K 333 – zawiera 33,3% czystego złota.
58,5%
Złoto próby 18K 585 – zawiera 58,5% czystego złota
75%
Złoto próby 18K 750 – zawiera 75% czystego złota.

Zdjęcie poglądowe – proporcja granulatu czystego złota i dodatków (srebro miedź) z podziałem na proporcje względem próby.
Jaka próba złota jest najpopularniejsza?
W Polsce najczęściej spotykane próby złota w biżuterii to: 333 (8K), 585 (14K), 750, (18K). Warto wiedzieć, że w wielu krajach nie funkcjonuje sprzedaż biżuterii z tak niską próbą jak 333 (8K) która niestety zyskuje dużą popularność ze względu na niską cenę.
Dla przykładu, w USA najniższą wykorzystywaną w jubilerstwie próbą złota jest 417 (10K ). W Anglii i Szwajcarii dostępna jest biżuteria z najniższą próbą 375 (9K).
Jaką próbę złota wybrać?
Naszym zdaniem : 585 (14k) lub 750 (18k).
Niskie próby złota (np. 333 – 8k) z pewnością kuszą swoją atrakcyjną ceną. Jednak wyroby wykonane z takiego złota mają bardzo dużo domieszek innych metali (np. miedzi, srebra). Może to powodować u niektórych osób niepożądane reakcje alergiczne oraz powodować ciemnienie lub śniedzenie biżuterii.
Zobacz naszą biżuterię próby 585 i 750:
Jak oznacza się próbę złota?
Wyroby jubilerskie są objęte prawnym wymogiem ich cechowania. Cechowanie wykonują Okręgowe Urzędy Pobiercze (należące do Urzędu Miar). Podczas cechowania Urząd bada biżuterię i określa zawartość metali szlachetnych, a następnie umieszcza cechę na wyrobie.
Jak wygląda oznaczenie próby złota?
Rodzaje i oznaczenia cech mogą Państwo sprawdzić np. na stronie Okręgowego Urzędu Pobierczego w Krakowie. Wizerunki Polskich cech pobierczych
Czy każda próba złota jest taka sama?
Jeśli chodzi o oznaczenie próby złota np. 14K / 585 to wyrób jubilerski musi mieć min. 58,5% złota w swoim stopie. Warto również wiedzieć co stanowi pozostałe 41,5% stopu.
Otóż standardowe złoto próby 14K 585 uzupełnione jest mieszanką srebra i miedzi. Obecnie stosuje się również ligury, których receptura jest chroniona przez firmy je produkujące. Ligury złotnicze mogą mieć w sobie różne inne metale (np. nikiel). Ligury złotnicze stosowane są głównie dla osiągnięcia konkretnej barwy złota (np. białe złoto).
Inną kwestią jest złoto palladowe. Połączenie złota i palladu w jednym stopie dalej może być oznaczane jako złoto 14K 585, mając prawie dwukrotnie wyższą wartość, niż standardowe złoto 14K 585. W takim stopie mamy 58,5% czystego złota oraz 41,5% palladu. Takie wyroby powinny posiadać dodatkową cechę nadaną przez Urząd Pobierczy potwierdzającą obecność palladu w biżuterii.
Dlaczego warto wybrać biżuterię z palladowego złota?
Złoto palladowe charakteryzuje się pięknym białym lecz ciemnym odcieniem. Polecane jest dla osób które chcą nosić biżuterię z białego złota lecz mają reakcje alergiczną na nikiel (standardowe białe złoto zawiera nikiel). Dodatkowo, wysoka wartość tego materiału nadaje mu ekskluzywności. Złoto palladowe występuje w próbie 14K 585 oraz 18K 750.
Jaka może być alternatywa dla białego złota?
Dla osób, u których występują reakcje alergiczne przy noszeniu biżuterii z białego złota (z niklem) można polecić biżuterię z złota palladowego lub platyny.
Biżuteria wykonana z platyny jest zazwyczaj droższa, niż wykonana ze złota. Wynika to z wartości samego surowca oraz trudniejszej pracy w platynie.
Jakie mogą być dodatkowe oznaczenia próby?
Oprócz cechy określającej próbę i rodzaj kruszcu, najczęściej dodatkowym oznaczeniem jest imiennik. Imienniki są rejestrowane przez Urząd Pobierczy i pozwalają określić wykonawcę / producenta biżuterii.
Oprócz oznaczenia próby i imiennika mogą znajdować się dodatkowe cechy. Dla przykładu, jeśli biżuteria jest wykonana z 3 kolorów złota będzie posiadać 3 oznaczenia próby (potwierdzające próbę każdego użytego materiału). W przypadku, gdy wyrób jest wykonany z złota palladowego oprócz oznaczenia próby złota będzie również oznaczenie iż wyrób zawiera pallad.
Zobacz również:
Zobacz również: